visie op de openbare ruimte
Visie openbare ruimte Sphinxkwartier
Project
Visie openbare ruimte Sphinxkwartier
Locatie
Maastricht
Opdrachtgever
Gemeente Maastricht
Jaar ontwerp
2013 / inzending meervoudige aanbesteding
I.s.m.
Bureau OSLO

Op steenworp afstand van de oude binnenstad van Maastricht ligt het Sphinxkwartier, een nieuwe woon-, werk-, cultuur- en kennislocatie. Het gebied is genoemd naar de Sphinx, producent van keramiek en gedurende de 20ste eeuw gevestigd in de Eiffel, een imposant fabriekspand dat centraal in het gebied ligt. Inmiddels is de gemeente eigenaar van het Sphinxkwartier. Blom&Moors is als een van vier partijen door de gemeente Maastricht uitgenodigd om een visie te ontwikkelen op de openbare ruimte. Atelier Quadrat verkreeg de uiteindelijke opdracht.

Uitgangspunt voor de visie van Blom&Moors/OSLO is dat de openbare ruimte de katalysator is van de stedelijke ontwikkeling. De inrichting loopt vooruit op de ingebruikname van de voormalige industriële gebouwen. Het is een onmisbare schakel: de gastvrije openbare ruimte nodigt ondernemers, instellingen, organisaties en bewoners uit om elkaar te ontmoeten, initiatieven te starten en in het gebied een nieuwe dynamiek te genereren. Een spannende menging van functies en leefstijlen, gepolijst en ongepolijst.

Het stelsel van openbare ruimtes in het Sphinxkwartier bestaat uit een reeks van zich presenterende en meer verholen plekken die met elkaar in verbinding staan. Het is een contrastrijk netwerk van hoogstedelijke ruimtes en informele achterplaatsen. Het heeft meerdere toegangen, waardoor het doorwaadbaar is vanuit alle richtingen. De Boschstraat is de rijgdraad in het geheel.

De plekken krijgen geleidelijk hun invulling. Boschstraat, Eiffelcour en Sleephelling kunnen permanent worden ingericht, terwijl een flexibele en tijdelijke inrichting voor plekken als het multifunctionele en dynamische Petrus Regoutplein en de informelere groenzone aan de Frontensingel een proeftuin zijn voor hoe de permanente inrichting er op termijn uit kan gaan zien.

Zo biedt het Petrus Regoutplein een tijdelijk Sphinxpaviljoen kwartiermakers onderdak in de periode van het cascoherstel van de Eiffel. Kunstmanifestaties en architectuurexperimenten geven eigenheid en levendigheid aan het terrein en trekken nieuw publiek. Ze bepalen zelf het gebruik, terwijl in de bestaande gebouwen een studentenhotel, artist in residence of een hippe ‘salle a manger’ hun plek vinden.

Het samenspel tussen royale formaten en fijnkorrelige structuren, kloeke vormen en verfijnde details zorgt voor samenhang waarbinnen kleine vondsten en verrassingen zich ontvouwen. Materiaaleigen kleuren van beton, staal en hout ontmoeten gedurfde kunst en vormgeving. De betonnen Sphinxvloer wordt het verbindende element. De vloer wordt uitgevoerd in geheel in het werk gestort beton met een random patroon van zaagsneden. Aansluitingen, hoogteverschillen en aanhelingen voegen karakter toe. Sporen uit oude en jonge historie mogen zichtbaar blijven. Monumentale solitaire bomen en bomenrijen bieden rust. Wandarmaturen aan de industriële gevels verlichten de looproutes terwijl de historische lantaarns aan de Boschstraat worden toegepast. Voorstel is een Sphinxstijl te ontwikkelen voor signing en bewegwijzering, geïnspireerd op de kloeke letters op het Sphinxgebouw en de stempels op het aardewerk. Zolang de buitenruimte een flexibel karakter heeft, heeft het meubilair dat ook en is het verplaatsbaar.

Bovenstaande uitgangspunten zijn uitgewerkt naar elk van de vijf deelgebieden: Petrus Regoutplein, sleephelling Bassin/Timmerfabriek, Eiffelcour en Boschstraat westzijde, Frontensingel, tramhalte Boschstraat en kruising Bassin.